Psychodietetyka dla każdego, czyli o zdrowej relacji z jedzeniem - rozmowa cz.1

Dzisiaj prezentujemy Wam ciekawą rozmowę z autorkami książki ‘Psychodietetyka dla każdego, czyli o zdrowej relacji z jedzeniem’ – dr Joanną Michaliną Jurek i Kingą Wittenbeck.

Autorki jako ekspertki w naukach związanych ze zdrowiem zdecydowały się połączyć swoje doświadczenie i wydać pierwszy taki poradnik oparty o dowody naukowe. Łączy on najnowsza wiedzę z dziedziny immuno-odżywiania, nutri-psychiatrii oraz psychodietetyki, pozwala czytelnikowi na jej wykorzystanie do poprawy relacji z jedzeniem oraz codziennego samopoczucia.



Specjalnie dla naszego sklepu i bloga zdroweslodycze.pl autorki zgodziły się podzielić kilkoma poradami a także opowiedzieć o korzyściach wynikający z pracy nad relacją z jedzeniem. Rozmowa będzie publikowana w dwóch częściach – dzisiaj prezentujemy pierwszą z nich.

Sami staramy się w swojej działalności promować zdrowe nawyki, takie jak czytanie etykiet i wybieranie produktów z lepszym składem, unikanie nadmiernej konsumpcji cukru, umiar w jedzeniu słodyczy i przekąsek (nawet tych zdrowszych). Tym razem poruszymy kwestie takie jak wpływ wyborów żywieniowych na nasze zdrowie i samopoczucie. Zapraszamy do lektury.

ZS: Wasza książka porusza ważne aspekty dotyczące odżywiania i naszej relacji z jedzeniem. Promujecie wiedzę o zdrowej relacji z jedzeniem oraz o tym jak świadomie kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe. Dlaczego to takie ważne?

Kinga Wittenbeck: Promowanie zdrowej relacji z jedzeniem i kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych jest niezwykle istotne z kilku powodów.
Po pierwsze, zdrowa relacja z jedzeniem pomaga w utrzymaniu zdrowego stosunku do ciała, z którego postrzeganiem mamy ogromne problemy. Zamiast patrzeć na jedzenie jako na przeciwnika, ludzie mogą zacząć postrzegać je jako źródło energii i odżywczych składników, które wspierają ich zdrowie i dobre samopoczucie.

Po drugie, świadome kształtowanie nawyków żywieniowych może pomóc w zapobieganiu wielu chorobom dietozależnym, takim jak otyłość, cukrzyca czy choroby serca. Spożywanie zrównoważonej diety bogatej w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze i białka może wpłynąć korzystnie na zdrowie i długoterminowe samopoczucie.

Nie można zapomnieć tutaj również o elastyczności. Zdrowia dieta to taka, którą możemy utrzymać, taka która staje się naszym stylem życia. To znaczy, że musi w niej również miejsce na mniej odżywcze produkty, które często nie są odpowiedzią na fizyczną potrzebę jedzenia, ale zaspakajają nasz apetyt i satysfakcjonują.

Po trzecie, zdrowa relacja z jedzeniem wpływa również na naszą sferę emocjonalną. Często sięga się po jedzenie w celu zaspokojenia potrzeb emocjonalnych, co może prowadzić do nadmiernego jego spożywania, a nawet zaburzeń odżywiania. Promowanie świadomości w zakresie tego, dlaczego jemy i jakie są nasze potrzeby emocjonalne, może pomóc w rozwijaniu zdrowych mechanizmów radzenia sobie ze stresem i emocjami.

Wreszcie, poprawa relacji z jedzeniem może przyczynić się do poprawy ogólnej jakości życia. Kiedy ludzie czują się dobrze odżywieni i mają zdrowy stosunek do jedzenia, mogą cieszyć się większą energią, lepszym samopoczuciem i większą produktywnością w codziennym życiu.

Jak kształtować dobre
nawyki żywieniowe u dzieci?

ZS: Czym w ogóle jest pozytywna relacja z jedzeniem?

K.W.: Pozytywna relacja z jedzeniem to stan, w którym jedzenie jest postrzegane jako źródło przyjemności, energii i odżywienia, a nie jako przedmiot stresu, niepokoju czy poczucia winy. Kilka charakterystycznych cech pozytywnej relacji z jedzeniem, o których warto wspomnieć to:
1. Świadomość – osoba z pozytywną relacją z jedzeniem jest świadoma swoich potrzeb żywieniowych i słucha sygnałów wysyłanych przez swój organizm dotyczących głodu, sytości i preferencji smakowych.

2. Równowaga - ważne jest utrzymanie równowagi w diecie, co oznacza spożywanie różnorodnych pokarmów, które dostarczają odpowiednich składników odżywczych, takich jak białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i minerały.

3. Elastyczność - osoba z pozytywną relacją z jedzeniem potrafi cieszyć się różnorodnością pokarmów i nie obarcza się poczuciem winy za odstępstwa od ustalonego planu żywieniowego w określonych sytuacjach, na przykład podczas spotkań rodzinnych czy uroczystości. Jest też otwarta na zmianę planów żywieniowych i nie ma z tym związanej sztywności myślenia.

4. Akceptacja - istotnym elementem pozytywnej relacji z jedzeniem jest akceptacja siebie i swojego ciała oraz akceptacja różnych typów pokarmów bez łączenia ich z negatywnymi emocjami.

5. Radość i przyjemność - spożywanie posiłków powinno być doświadczeniem radosnym i przyjemnym, a nie powodem do poczucia winy czy wstydu. Osoba z pozytywną relacją z jedzeniem czerpie przyjemność z gotowania, jedzenia i dzielenia się posiłkami z innymi.

6. Zdrowe nawyki - pozytywna relacja z jedzeniem sprzyja kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych, takich jak regularne spożywanie posiłków czy picie odpowiedniej ilości wody oraz systematyczne ćwiczenia. Ważna jest tutaj również intencja, którą jest zadbanie o swój dobrostan.

Dlaczego warto czytać skład
i etykiety produktów?

ZS: Jak zmotywować się do zmian żywieniowych i mądrze odpowiadać na potrzeby naszego ciała? Jeśli mogę poprosić abyście obie odpowiedziały na to pytanie z perspektywy swoich doświadczeń zawodowych.

Joanna Jurek: Motywacja do zmian żywieniowych i mądre reagowanie na potrzeby naszego ciała mogą być wspierane przez świadome korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego:

1. Zdrowie fizyczne: Odpowiednia dieta może pomóc w utrzymaniu zdrowej wagi, zapobieganiu chorobom serca, cukrzycy typu 2, a także wpływać na poziom cholesterolu i ciśnienie krwi. Regularne spożywanie odpowiednich składników odżywczych wspiera także funkcjonowanie układu immunologicznego, co pomaga w zapobieganiu infekcjom i chorobom.

2. Zdrowie psychiczne: Zrównoważona dieta może wpływać pozytywnie na zdrowie psychiczne poprzez poprawę nastroju, redukcję objawów depresji i lęku, oraz zwiększenie poziomu energii i koncentracji. Niektóre składniki odżywcze, takie jak kwasy omega-3 czy magnez są znane z ich korzystnego wpływu na zdrowie psychiczne.

3. Samopoczucie: Świadomość, że dostarczasz swojemu ciału odpowiednie składniki odżywcze, może zwiększyć poczucie kontroli nad własnym zdrowiem i samopoczuciem. Zdrowa dieta może również pomóc w zapewnieniu stabilnego poziomu energii i lepszej jakości snu, co ma wpływ na ogólne samopoczucie i jakość życia.

4. Stan emocjonalny: Świadomość, że podejmujesz zdrowsze wybory żywieniowe, może zwiększyć poczucie własnej wartości i samoakceptacji, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego. Dodatkowo, dieta bogata w składniki odżywcze może pomóc w radzeniu sobie ze stresem i poprawie odporności na trudności życiowe

ZS: Dziękuję. Kinga, a jak Ty odpowiedziałabyś na to pytanie?

K.W.: Motywacja do zmian żywieniowych i mądre reagowanie na potrzeby własnego ciała mogą być wyzwaniem, szczególnie jeśli przez dłuższy czas na nie nie odpowiadałyśmy. Istnieje wiele sposobów, które mogą pomóc w osiągnięciu tych celów, ale zawsze warto wyjść od wizji i tego czego my od tej zmiany oczekujemy.

Nie wystarczy powiedzieć sobie ”chcę schudnąć” albo „chcę przestać się objadać” bo jest to zbyt ogólnikowa wizja, żeby trzymała nas w cięższych momentach, które są naturalne w procesie zmiany. Im bardziej szczegółowo ustalimy sobie swoje „dlaczego” tym dla nas lepiej.
Dodatkowo nie warto od razu nastawiać się na najgorsze, ale co ciekawe również nie jest tutaj wskazana toksyczna pozytywność. Najlepiej przyjąć postawę realistyczną, wypisać sobie swoje za i przeciw zarówno w pozostaniu w sytuacji, w której się znajduję, jak i za i przeciw zmianie jaką chcę wprowadzić to pozwoli na rzetelne zderzenie się z tym co nas czeka.

Oprócz ustalania konkretnych celów, przyda się tutaj również zdobywanie niezbędnych umiejętności i wiedzy. Warto poczytać o talerzu zdrowia, zbilansowanej diecie oraz o składnikach odżywczych potrzebnych dla organizmu. Zrozumienie dlaczego i po co jest nam to potrzebne oraz jak funkcjonuje może wzbudzić naszą ciekawość i zaangażowanie.

Zanim zaczniemy odpowiadać na sygnały głodu i sytości warto zastanowić się czy dobrze one funkcjonują. Przez niskokaloryczne diety, przeplatane okresami wzmożonego jedzenia, często ignorujemy podstawowe sygnały płynące z naszego ciała i na początku naszej drogi może się okazać, że poleganie na nich nie wyjdzie nam na zdrowie. Dzieje się tak ponieważ na początku to głowa może krzyczeć głośniej niż ciało.

Bardzo często odczuwamy głód, ale nie jemy bo na wykresie w aplikacji widzimy, że przekroczylibyśmy nasz dzienny przydział kaloryczny. Dlatego też na samym początku warto postawić na regularne posiłki, co 3-4 godziny oraz ich planowanie. Dzięki temu znacznie ograniczymy ryzyko impulsywnych decyzji żywieniowych. Kwestią nie do przecenienia będzie tutaj również nauka elastyczności żywieniowej.

Nie oczekuj od siebie doskonałości. Pamiętaj, że ważne jest dążenie do postępu, a nie perfekcji. Bądź wyrozumiały wobec siebie i akceptuj, że czasami zdarzą się odstępstwa od planu, ale nie przekreślają one tego jaki poczyniło się postęp.

* Dziękuję za tak merytoryczne odpowiedzi i wiele ciekawych informacji. W drugiej części rozmowy wrócimy do tematów poruszanych w Waszej książce – porozmawiamy o zaburzeniach w odżywianiu, mikrobiocie jelitowej, dietach i zajadaniu stresu. Zachęcamy również do zainteresowania się książką i autorkami – poniżej kilka słów o tym kim są i dlaczego tak cenna jest ich wiedza.

Kinga to psychodietetyczka, która pomaga osobom zmagającym się z kompulsywnym objadaniem i emocjonalnym jedzeniem. Dzięki jej pomocy klienci zyskują wiedzę o właściwym odżywianiu i wypracowują zdrową relację z jedzeniem, jak również nabywają umiejętności radzenia sobie ze stresem, adaptacyjnej ekspresji emocji i osiągania wewnętrznej równowagi. Kinga to również twórczyni WITTALNA PODCAST, który porusza tematy związane ze świadomym życiem, self-care i zdrowiem. Do podcastu zaprasza ciekawych gości, którzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem związanymi z tematami poruszanymi w audycji.

Dr Joanna Michalina Jurek to specjalistka ds immunożywienia i nutripsychiatrii, która jako naukowiec kliniczny zajmujący się opracowywaniem strategii dietetycznych oraz suplementacyjnych opartych na probiotykach i związkach pochodzenia natrualnego mających na celu redukcję objawów oraz poprawę jakości życia pacjentów z chorobami przewlekłymi, jak zespół przewlekłego zmęczenia oraz bólu, depresją oraz zaburzeniami metabolicznymi; a w ostatnim czasie swoje doświadczenie wykorzystuje w leczeniu powikłań po przebytej chorobie COVIDowej. Zdobytą wiedzą dzieli się w ramach podcastu – NutriJJ Talks i profilu instagram @nutri.jj oraz opartych o dowody naukowe poradników, Ryby w Zdrowej diecie wyd Vital oraz Najskuteczniejsze diety odchudzające wyd Vital (2023).