Przepisy
Artykuły
Wywiady
- Czym są poliole?
- Gdzie można znaleźć poliole w żywności?
- Czy poliole mogą być stosowane w diecie diabetyka?
- Rodzaje polioli w żywności.
- Najpopularniejsze poliole w żywności.
- Poliole a dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
********************
Ze względu na coraz większe zainteresowanie zdrowiem i rosnącymi potrzebami społeczeństwa, na rynku pojawia się wiele produktów o obniżonej zawartości cukru oraz wartości energetycznej.
Coraz więcej osób ma zdiagnozowaną cukrzycę lub insulinooporność, dlatego produkty bez cukru są świetną alternatywą dla takich osób.
Jako zamiennik cukru do produktów bardzo często są dodawane substancje słodzące zwane poliolami - czym są, czy są polecane w diecie diabetyka, jakie są najpopularniejsze z nich i czy są bezpieczne dla każdego - dowiecie się z tego artykułu.
Czym są poliole?
Poliole to grupa dodatków do żywności, które zaliczane są do alkoholi cukrowych (nie mylić z tradycyjnym alkoholem). Są to substancje słodzące, które mają słodkość oraz kaloryczność równą lub niższą niż cukier. Naturalnie poliole mogą występować w niektórych owocach, warzywach i grzybach.
Najczęściej można je spotkać w gumach do żucia, cukierkach, napojach bez cukru, batonikach proteinowych, czyli słodyczach dla diabetyków. Najprościej mówiąc – poliole to słodki zamiennik cukru o obniżonej kaloryczności. Warto dodać, że w żywności poliole są stosowane nie tylko jako słodziki, lecz również jako zagęszczacze.
Zobacz w naszym sklepie: cukierki bez cukru.
Czy poliole mogą być stosowane w diecie diabetyka?
Poliole w rozsądnych ilościach mogą być stosowane przez diabetyków, gdyż nie podwyższają poziomu glukozy we krwi, a jednocześnie dają potrawie słodki smak. Jedną z korzyści po spożyciu produktów słodzonych poliolami jest brak gwałtownego skoku glukozy i insuliny we krwi. Poliole w odróżnieniu do zwykłego cukru mają niski indeks glikemiczny, czyli warunkują lepszą odpowiedź glikemiczną po spożyciu niż gdyby ten sam posiłek był słodzony cukrem.
Dodatkowo u wielu pacjentów z cukrzycą typu 2 występuje również nadwaga lub otyłość, a poliole jako składnik o obniżonej kaloryczności świetnie sprawdzi się podczas redukcji masy ciała. Dodatkową ich ważną zaletą jest to, że poliole nie powodują próchnicy, gdyż nie są utlenienie w jamie ustnej przez bakterie próchniczne.
Jakie są rodzaje polioli w żywności?
Można wyróżnić kilka polioli, które są stosowane jako dodatek do żywności. Ich główną, wspólną cechą jest niski indeks glikemiczny, słodki smak oraz niska kaloryczność. Jednak każdy z nich ma swoją unikalną cechę, która sprawia, że znajdują one zastosowanie w różnych produktach. Do polioli, które można znaleźć na etykietach produktów zalicza się:
• Sorbitol
• Mannitol
• Izomalt
• Maltitol
• Laktitol
• Ksylitol
• Erytrytol
Jakie są najpopularniejsze poliole w żywności?
Większość polioli jest dodawanych do żywności, jednak dużą popularnością cieszy się: ksylitol, erytrytol i maltitol.
Ksylitol ma najbardziej zbliżoną słodkość do cukru. Zawiera ponad połowę mniej kalorii niż zwykły cukier (240kcal/100g). Nadaje się również jako dodatek do domowych wypieków. Ksylitol ma niski indeks glikemiczny (IG=13), dlatego może być świetną alternatywą dla cukru w diecie diabetyka.
Erytrytol ma względną słodycz niższą niż cukier (około 60-80%). Nie zawiera wartości energetycznej (0,2kcal/100g), dlatego świetnie nadaje się na diecie redukcyjnej. Jest lepiej wchłaniany w przewodzie pokarmowym w porównaniu z innymi poliolami. Jest stabilny w wysokiej temperaturze. Również ma niski indeks glikemiczny (IG=0).
Maltitol coraz częściej pojawia się w słodyczach bez cukru, szczególnie w czekoladach, lodach i batonikach proteinowych. Ma słodycz niewiele niższą niż cukier (około 75-90%). Znajduje zastosowanie również w wypiekach, gdyż jest odporny na wysokie temperatury.
Poliole a dolegliwości żołądkowo-jelitowe
Poliole są słabo wchłaniane się w jelicie cienkim, dlatego stają się substratami (inaczej pożywką) dla bakterii jelitowych do procesu fermentacji. Nadmierne spożycie polioli może prowadzić do pojawienia się objawów żołądkowo-jelitowych takich jak: wzdęcia, gazy, biegunki. Poliole mają działanie przeczyszczające i producenci żywności oznaczają taką informacje na etykiecie.
Warto pamiętać, że poliole nie są zalecane dla osób zespołem jelita drażliwego, gdyż są produktem wykluczonym w diecie LOW FODMAP.
Podsumowanie
Poliole jako zamiennik cukru w diecie mogą korzystnie wpływać na gospodarkę węglowodanową i kontrolę masy ciała. Jest to szczególnie pomocne u osób z cukrzycą lub insulinoopornością. W odpowiednich ilościach, zastępowanie cukru w domowych warunkach ksylitolem lub erytrytolem jest świetnym rozwiązaniem. Wybieranie słodyczy bez cukru, słodzonych ksylitolem, erytrytolem lub maltitolem również może być dobrym rozwiązaniem - należy tylko pamiętać o umiarze, aby uniknąć efektu przeczyszczającego lub pojawiających się objawów ze strony przewodu pokarmowego.
Klaudia Czajczyńska
'Biegający Dietetyk'
Bibliografia 1. Rice T, Zannini E, Arendt E, Coffey A: A review of polyols – biotechnological production, food applications, regulation, labeling and health effects. Crit Rev Food Sci Nutr. 2020;60(12):2034-2051. 2. Lenhart A, Chey W: A Systematic Review of the Effects of Polyols on Gastrointestinal Health and Irritable Bowel Syndrome. Adv Nutr. 2017 Jul 14;8(4):587-596.
Zdjęcie - pixabay.com
